The State of the Union Address
คำแถลงต่อรัฐสภาสหรัฐ โดยประธานาธิบดีสหรัฐ โดนัลด์ ทรัมป์
การแถลงผลงานรัฐบาลปีที่ผ่านมา และนโยบายบริหารประเทศปีถัดไป
การรายงานสถานะของประเทศต่อสภา สำคัญตรงไหน ทำไมเราต้องให้ความสนใจ
.
วิกฤตการณ์เวเนซุเอลา
ประเทศเวเนซุเอลามีประธานาธิบดี 2 คน แข่งกันว่าใครจะเป็นประธานาธิบดีคนเดียวของเวเนซุเอลา
ประเทศมหาอำนาจต่างมีผลประโยชน์และหนุนหลังรัฐบาลเวเนซุเอลาคนละฝ่าย

รัสเซีย จีน สนับสนุน นิโกลัส มาดูโร
สหรัฐ ยุโรป สนับสนุน ฮวน ไกวโด
.
แนะนำหนังสือ
1. Meditaion สิ่งสำคัญจากบทสุดท้ายของหนังสือ 21 Lessons for the 21st Century ของ Yuval Noah Harari
2. แนะนำหนังสือ นโยบายต่างประเทศไทยต่อประเทศเพื่อนบ้านในยุคสงครามเย็น ของ สุรพงษ์ ชัยนาม
เรียนรู้นโยบายต่างประเทศของไทยกับประเทศเพื่อนบ้านแต่ละยุค ไทยมีความสามารถในการปรับตัวอย่างไร
ถ้าไม่รู้อดีต จะรู้ว่าปัจจุบันมาถึงตรงนี้ได้อย่างไร และจะไปต่ออย่างไรในอนาคตได้อย่างไร

Government Shutdown เกิดขึ้นเมื่อเกิดความขัดแย้งระหว่างฝ่ายบริหารกับฝ่ายสภาในส่วนที่เกี่ยวข้องกับการจัดสรรงบประมาณที่ไม่เป็นไปตามความต้องการของฝ่ายบริหาร และไม่สามารถเจรจาต่อรองกันได้

เนื่องจากสภาคองเกรสเป็นผู้กำหนดและจัดสรรงบประมาณ ต่อให้ประธานาธิบดี (ฝ่ายบริหาร) มีอำนาจมากเพียงใด หากสภาไม่เห็นชอบก็เกิดขึ้นไม่ได้

สภาคองเกรสของสหรัฐถูกเรียกว่า Power of the Purse มีอำนาจในการคุมถุงเงินของประเทศ

ในรัฐธรรมนูญของสหรัฐ สถาบันการเมืองที่ถูกให้ความสำคัญอันดับแรกคือสภาคองเกรส มาก่อนตำแหน่งประธานาธิบดี

ขณะนี้ ปี 2019 เวเนซุเอลามีประธานาธิบดี 2 คน แข่งกันว่าใครจะเป็นประธานาธิบดีคนเดียวของประเทศ
ย้อนกลับไปเมื่อการเลือกตั้งปี 2018 นิโกลัส มาดูโร ได้รับการเลือกตั้งเข้ามา ปัญหาที่เกิดขึ้นคือมีการตั้งข้อกล่าวหาว่าการเลือกตั้งไม่บริสุทธิ์ยุติธรรม ละเมิดสิทธิมนุษยชน

เกิดผู้นำอีกคนคือ ฮวน ไกวโด ประกาศตัวเองเป็นประธานาธิบดีรักษาการ โดยอ้างว่าได้รับการสนับสนุนจากประชาชนและมาโดยถูกต้องเช่นกัน

เกิดการแตกแยกกันระหว่างรัฐบาลนอกประเทศที่ให้การสนับสนุนรัฐบาลเวเนซุเอลาต่างฝ่าย
-รัสเซีย จีน สนับสนุน นิโกลัส มาดูโร
-สหรัฐ ยุโรป สนับสนุน ฮวน ไกวโด

แต่ไหนแต่ไร ละตินอเมริกาเป็นเขตอิทธิพลของสหรัฐอเมริกา ระยะหลังรัสเซียและจีนมีบทบาทมากขึ้นเรื่อยๆ ในภูมิภาคนี้ สหรัฐกำลังเจอมหาอำนาจที่มาป้วนเปี้ยนหลังบ้านตัวเอง

สหรัฐทุ่มงบประมาณให้ความช่วยเหลือด้านต่างประเทศกับเวเนซุเอลาจำนวนมหาศาล
แต่เวเนซุเอลาเป็นนักค้ายาเสพติดที่สำคัญ

รัสเซีย พยายามสร้างอิทธิพลในละตินอเมริกาทั้งทางเศรษฐกิจและทหาร เป็นหุ้นส่วนทางธุรกิจน้ำมันของเวเนซุเอลาที่สำคัญ

จีน แข่งกับสหรัฐ ขยายอิทธิพลทางเศรษฐกิจไปทั่ว ไม่เว้นละตินอเมริกาและแอฟริกา จีนผงาดขึ้นมาและดูเหมือนไม่ยอมก้มหัวให้สหรัฐ จีนเป็นผู้ให้เงินกู้รายใหญ่กับเวเนซุเอลา ผลประโยชน์ไม่น้อยไปกว่ารัสเซีย

ผลจากนโยบายประชานิยมสุดโต่ง สภาพเศรษฐกิจของเวเนซุเอลาแทบรอการล้มละลาย
รัฐเข้าแทรกแซงการผลิตของเอกชน แต่ธุรกิจของรัฐเองก็ไม่มีประสิทธิภาพ
เงินเฟ้อ 1 ล้าน%
ตัวเลขผู้ว่างงาน 34%
พึ่งพารายได้จากการค้าน้ำมันเป็นหลัก
คู่ค้าสำคัญคือ 1. สหรัฐ 2. อินเดีย 3. จีน

วิกฤตการเมืองเวเนซุเอลาจะลงเอยอย่างไร?
มหาอำนาจต่างมีผลประโยชน์ โดยถือหางคนละฝ่าย จะนำไปสู่การปะทะกันของประเทศมหาอำนาจนอกภูมิภาคหรือไม่

ภายในประเทศก็ขัดแย้งกัน ไม่ใช่แค่ระดับผู้นำ แต่ประชาชนด้วย มีทหารเป็นฝ่ายถ่วงดุลที่สำคัญ ขณะนี้ทหารยังอยู่กับฝ่ายรัฐบาลปัจจุบัน ถ้าทหารแปรพักตร์ โฉมหน้าการเมืองของเวเนซุเอลาจะเปลี่ยนไปหรือไม่

เวเนซุเอลา กรณีตัวอย่างของประเทศกำลังพัฒนาที่ก้าวสู่ประชาธิปไตยโดยไม่มีการพัฒนาอย่างยั่งยืน มีปัญหาคอร์รัปชัน ยาเสพติด การก่อการร้าย รวมถึงผลกระทบที่เกิดจากสภาวะเศรษฐกิจถดถอยทำให้คนหลั่งไหลออกนอกประเทศ ส่งผลกระเทือนต่อนอกภูมิภาคต่อเนื่อง

ละตินอเมริกามีขั้นตอนการพัฒนาประชาธิปไตยใกล้เคียงกับประเทศในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ เคยถูกปกครองโดยทหาร เป็นเผด็จการ มีปัญหาคอร์รัปชัน ช่วงสงครามเย็นได้รับการช่วยเหลือและสนับสนุนจากสหรัฐ

แม้จะดูห่างไกล แต่ปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นไม่ห่างไกลจากตัวเรา

Meditaion สิ่งสำคัญจากบทสุดท้ายของหนังสือ 21 Lessons for the 21st Century ของ Yuval Noah Harari

Meditaion เป็น universal principle หลักการสากล ไม่เฉพาะศาสนาหนึ่งศาสนาใด ทำให้เรามีสมาธิที่จะทำการใดๆ ด้วยความนิ่ง

ของ สุรพงษ์ ชัยนาม หนังสือที่ใช้ข้อมูลปฐมภูมิจากกระทรวงการต่างประเทศ

หัวใจของหนังสือเล่มนี้
1. การพิจารณานโยบายต่างประเทศของประเทศใด เราต้องดูที่บริบท ณ ขณะนั้น
การวิพากษ์วิจารณ์นโยบายต่างประเทศของไทยในอดีตจากจุดยืนปัจจุบัน ย่อมไม่ยุติธรรม เราต้องดูว่าบริบท ณ ขณะนั้นคืออะไร

2. ช่วงสงครามเย็นมีความแตกต่างทางอุดมการณ์ หลายคนคิดว่าความแตกต่างทางอุดมการณ์นี้เป็นตัวกำหนดนโยบายต่างประเทศของไทย นั่นคือเพียงหนึ่งปัจจัย เพราะการกำหนดนโยบายต่างประเทศของไทย ความแตกต่างทางอุดมการณ์ไม่ใช่เรื่องเดียวหรือเรื่องที่อยู่ลำดับแรกๆ เสมอไป

ประเด็นสำคัญอยู่ที่ผลประโยชน์ ความสัมพันธ์ทวิภาคี ความสำคัญของภูมิรัฐศาสตร์ เพราะไทยเป็นศูนย์กลางของภูมิภาค

3. หัวใจสำคัญที่สุดของนโยบายต่างประเทศไทยทุกยุคทุกสมัย คือ ความอยู่รอดและความมั่นคงประเทศ

รายการรัฐศาสตร์สู่สังคม
ศาสตราจารย์กิตติคุณ ดร.ไชยวัฒน์ ค้ำชู และ ผศ.ดร.ปราณี ทิพย์รัตน์
ภาควิชาความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ คณะรัฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย