จุลสาร Music of the Masters ฉบับนี้ตรงกับเดือนมีนาคม คล้ายเดือนเกิดของนักประพันธ์เพลงยอดเยี่ยม ชาวฝรั่งเศสท่านหนึ่ง คือ มัวรีส ราแวล (Maurice Ravel) ท่านเกิดวันที่ 7 มีนาคม ปี 1875 รายการดนตรีคลาสสิก ขอร่วมเฉลิมฉลองและระลึกถึงท่านด้วยเพลงไพเราะในรายการพิเศษและบทความพิเศษในคราวนี้

ฉบับนี้ขอนำท่านผู้อ่านผู้ฟังไปสู่ฝันของนักประพันธ์เพลงเอกท่านหนึ่ง ที่ได้ประมวลเอาความสุขความทุกข์ ความสมหวังแลผิดหวังจากความรักในชีวิตจริง มาแปรเป็นความฝัน และในที่สุดได้ถ่ายทอดออกมาเป็นเสียงเพลงให้เราได้ร่วมรับรู้ ผลพวงแห่งความฝันนั้น คือ บทประพันธ์เพลงในชื่อ “สู่ฝันอันมหัศจรรย์” (Symphonie fantastique, Op 14) ประพันธ์โดย เอ็กตอร์ แบร์ลิออซ (Hector Berlioz; ค.ศ. 1803-1869)

บทเพลง ‘ต้นไม้ศักดิ์สิทธิ์’ เป็นเพลงคอนแชร์โตสำหรับเดี่ยวปี่บาสซูนกับวงดุริยางค์ ประพันธ์โดย จอห์น วิลเลี่ยมส์ (John Williams) เมื่อปี ค.ศ. 1995 ให้วงดุริยางค์ New York Philharmonic ในวาระเฉลิมฉลองครบรอบ 150 ปีของวง และแต่งเป็นพิเศษให้ จูดิธ เลอแคลร์ (Judith LeClair) นักบาสซูนเอกและเป็นหัวหน้ากลุ่มบาสซูนของวง New York Philharmonic ในขณะนั้น

เดือนกรกฎาคม เป็นเดือนที่ตรงกับวาระมงคล เนื่องในวันเฉลิมพระชนมพรรษาในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมหาวชิราลงกรณ์ บดินทรเทพยวรางกูรฯ ปี 2563 นี้เป็นปีที่ 5 แห่งรัชกาลปัจจุบัน ฉบับนี้นำเสนอเรื่องราวของบทเพลง ‘ซินโฟเนียสยามินทร์’ ของศาสตราจารย์ ดร.ณรงค์ฤทธิ์ ธรรมบุตร ศิลปินศิลปาธร และศาสตราจารย์ประจำภาควิชาดุริยางคศิลป์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เพื่อเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ ในวาระมงคลเฉลิมพระชนมพรรษาปีนี้

Stabat mater เป็นบทสวด (hymn) ภาษาละตินสรรเสริญคุณพระแม่มารี (Virgin Mary) ซึ่ง ศาสนกวีของยุคกลางรจนาขึ้นในราวคริสต์ศตวรรษที่ 13 ประกอบด้วยบทกวี 12 บท “Stabat mater” เป็นวลีแรกของประโยคแรก ซึ่งมีเนื้อความเต็มว่า Stabat mater dolorosa แปลว่า “พระแม่ทรงประทับยืนนิ่งงัน ด้วยความโศกาอาดูร”

บทความฉบับนี้ขอนำเสนอเรื่องราวของอุปรากรอิงตำนานเทพปกรณัมกรีก เรื่อง “วีนัสและอะโดนิส” ของ จอห์น โบลว์ (John Blow; ค.ศ. 1649-1708) นักประพันธ์เพลงจากสมัยบาโรก ร่วมสมัยเดียวกันกับ เพอร์เซล (Henry Purcell; 1659-1695), บาค (JS Bach; 1685-1750) และ แฮนเดล (GF Handel; 1685-1759)

เดือนธันวาคม เป็นเดือนครบรอบคล้ายวันเกิดของ จาโคโม ปุชชีนี (Giacomo Puccini) บทความฉบับนี้ รวมทั้งรายการหลายรายการ จึงจัดเป็นพิเศษแก่ท่านเพื่อร่วมเฉลิมฉลองกับวงการอุปรากรทั่วโลก

ปีนี้แล้งมาก น้ำขาดแคลน ทั้งน้ำจากฟากฟ้าและน้ำที่เก็บสะสมอยู่ใต้ดิน ก่อให้เกิดเป็นความร้อนแล้ง ซึ่งคงจะทวีขึ้นเป็นลำดับทุกปี ทว่าขณะที่น้ำบนพื้นดินและใต้ดินขาดแคลน น้ำในท้องทะเลและมหาสมุทรกลับมีแนวโน้มจะเพิ่มสูงขึ้นเรื่อยๆ เพราะแผ่นน้ำแข็งขั้วโลกละลายในอัตราที่น่าหวั่นวิตกยิ่งนัก ความวิปริตแปรปรวนเหล่านี้เกิดจากวงจรธรรมชาติของพื้นพิภพที่สัมพันธ์กับจักรวาล แต่ที่สำคัญยิ่งคือ เกิดจากน้ำมือของมนุษย์ จากการพัฒนาสังคมที่นำทางด้วย โลภะ โทสะ และโมหะ ผลหายนะจึงกำลังปรากฏให้ประจักษ์ดังที่เราท่านเห็นอยู่ทุกเมื่อเชื่อวัน พวกเราก็ต้องช่วยกันตัดทอนพฤติกรรมร้ายๆเพื่อชะลอหายนะ โดยการปลูกต้นไม้กันแยะๆ ซื้อของกันให้น้อยๆ สงบจิตสงบใจให้นิ่งๆและพอเพียง และแสดงความเคารพอ่อนน้อมต่อธรรมชาติด้วยความจริงใจ