รักษ์โลก รักษ์สิ่งแวดล้อม มีวิธีง่ายๆ ที่เราทำได้ ไม่ใช่เรื่องยากอีกต่อไป

• กระแสรักษ์โลก รักษ์สิ่งแวดล้อม คนทำได้แค่ไหนในความเป็นจริง (นาที 1.15)
• ทำไมผลิตภัณฑ์รักษ์โลกต้องมีราคาแพง (นาที 3.35)
• จุฬาฯ กับโครงการรักษ์สิ่งแวดล้อม และเป้าหมายการไปสู่ Net Zero ในปี 2050 (นาที 6.15)
• อยากทำเพื่อโลกและสิ่งแวดล้อม มีเรื่องอะไรที่เราสามารถทำได้ง่ายๆ และทำได้เลย (นาที 9.45)
________

กระแสรักษ์โลกในช่วงที่ผ่านมา

ในช่วง 3–5 ปีที่ผ่านมา มีการปลูกฝังและรณรงค์เรื่อง “รักษ์โลก รักษ์สิ่งแวดล้อม” มากขึ้น

อาจารย์วรพจน์อยู่ในวงการสิ่งแวดล้อมมานานกว่า 20–30 ปี เห็นความเปลี่ยนแปลงชัด โดยเฉพาะในคนรุ่นใหม่ (Gen Z, Gen C) ที่ให้ความสำคัญกับการรักษ์โลกมากขึ้น แม้บางครั้งจะมีลักษณะทำเพื่อภาพลักษณ์ ดูผิวเผิน แต่ก็ยังถือว่ามีความก้าวหน้าและเกิดการปฏิบัติจริงมากขึ้น

ความตระหนักของแต่ละรุ่น

คนรุ่นใหม่ ให้ความสนใจจริงจังและมีบทบาทสำคัญ
คนรุ่นก่อน อาจไม่ได้เติบโตมากับความรู้ด้านสิ่งแวดล้อม จึงไม่เห็นเป็นเรื่องสำคัญที่สุด แต่เริ่มได้รับอิทธิพลจากลูกหลานที่พูดถึงมากขึ้น

ปัญหาของรักษ์โลกและราคาที่สูง

ในอดีต ของรักษ์โลกหรืออาหารคลีนมักมีราคาแพงกว่าปกติ เพราะผลิตน้อย ต้นทุนต่อหน่วยสูง
ปัจจุบัน สินค้ารักษ์โลกมีมากขึ้น ต้นทุนถูกลง ราคาจึงไม่แพงเท่าเดิม มีกลไกสนับสนุน เช่น คาร์บอนเครดิตที่ช่วยให้ผู้ผลิตของรักษ์โลกรับรายได้เพิ่ม ทำให้ต้นทุนลดลง อย่างไรก็ตาม ราคาสุดท้ายยังตกที่ผู้บริโภค แต่ถ้าคนซื้อเยอะขึ้น ราคาก็จะถูกลงอีก

กิจกรรมสิ่งแวดล้อมของจุฬาฯ

1. ด้านมลพิษและสิ่งแวดล้อมทั่วไป
• การจัดการขยะ “CU Zero Waste”: รณรงค์แยกขยะ, กินข้าวให้หมดจาน
• การจัดการน้ำเสีย: จุฬาฯ เป็นหนึ่งในมหาวิทยาลัยแรกที่ดูแลระบบน้ำเสียอย่างจริงจังตามกฎหมาย

2. ด้านการลดโลกร้อนและคาร์บอน
จุฬาฯ ประกาศเป้าหมายสู่ Net Zero ปี 2050 แม้อาจจะยาก 100% แต่จะใช้มาตรการเสริม เช่น ลดการปล่อยก๊าซ และหากลไกชดเชย

สิ่งที่แต่ละคนทำได้ (ตัวอย่างใกล้ตัว)

1. เรื่องอาหาร
• กินอาหารให้หมด → ลด food waste → ลดก๊าซมีเทน (มีผลทำให้โลกร้อนแรงกว่าคาร์บอนฯ)
• ถ้าเหลืออาหาร ต้องแยกเพื่อนำไปทำพลังงาน ปุ๋ย หรือวัสดุปรับปรุงดิน

2. เรื่องการใช้พลังงานในบ้าน
แอร์
• ตั้งอุณหภูมิสูงขึ้น (เช่น 26–27°C) แล้วใช้พัดลมช่วย → ประหยัดไฟมากกว่าการเปิดเย็นจัด
• การปิด-เปิด: ถ้าออกไปไม่เกินครึ่งชั่วโมง ไม่ควรปิดแอร์ เพราะตอนสตาร์ทเครื่องกินไฟมากกว่า
• แอร์ใหม่: ครึ่งชั่วโมงก็ปิดได้ / แอร์เก่า: ควรเกิน 1 ชั่วโมงค่อยปิด

ไฟฟ้า/หลอดไฟ
• หลอด LED ประหยัดไฟกว่าเก่าหลายเท่า (จาก 36 วัตต์ → เหลือไม่ถึง 10 วัตต์)
• หลอด warm light หรือ daylight ใช้ไฟไม่ต่างกันมาก ขึ้นกับความชอบ
• ไฟไม่มีมอเตอร์ → ใช้แล้วควรปิดทันที ไม่ต้องเปิดค้าง

อุปกรณ์อื่นๆ
• การชาร์จมือถือ: กินไฟน้อยมาก แต่เพื่อความปลอดภัยควรถอดสายเมื่อชาร์จเต็ม
• ไมโครเวฟ: กินไฟพอสมควร แต่เพราะใช้ระยะเวลาสั้น จึงไม่มากนัก

สรุปแนวทาง “รักษ์โลก” แบบปฏิบัติได้จริง

• กินให้หมด ลด food waste
• เลือกซื้อของรักษ์โลกมากขึ้น เพื่อช่วยลดราคาในระยะยาว
• ลดการใช้ไฟฟ้า โดยเฉพาะแอร์และไฟบ้าน → ใช้วิธีปรับอุณหภูมิ + พัดลม, เลือกหลอด LED
• จัดการของเหลืออย่างถูกวิธี → นำกลับมาใช้ประโยชน์ใหม่
• เริ่มต้นจากสิ่งเล็กๆ ใกล้ตัวในบ้านและการใช้ชีวิตประจำวัน

รายการรอบตัวเรา วันอาทิตย์ 10.30 น. Chula Radio [5 ต.ค.68]
ผู้ดำเนินรายการ: ศ.ดร.สุชนา ชวนิชย์ ศูนย์บริการวิชาการแห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
วิทยากร: ผศ.ดร.วรพจน์ กนกกันฑพงษ์ หัวหน้าภาควิชาวิทยาศาสตร์สิ่งแวดล้อม คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย