• ไบเดนพูดถึงกรณีรัสเซียบุกยูเครนอย่างไรใน State of the Union (นาที 1.35)

• จุดยืนของประเทศไทยต่อกรณีสนับสนุนมติประณามรัสเซียที่ใช้กำลังบุกโจมตียูเครน ณ ที่ประชุมสมัชชาใหญ่แห่งสหประชาชาติ หรือ UNGA (นาที 18.35)

• รัสเซีย-ยูเครน: ประวัติศาสตร์ ธรรมชาติมนุษย์ และหลักความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ (นาที 24.20)

• ประเด็นสำคัญใน State of the Union หรือการกล่าวคำแถลงผลงานต่อสภาคองเกรสของประธานาธิบดีโจ ไบเดน

• กรณีรัสเซียบุกเครน คนค่อนข้างผิดหวัง เพราะคาดหวังว่าประธานาธิบดีไบเดนน่าจะมีมาตรการอะไรที่แข็งขันกว่านี้นอกเหนือจากการคว่ำบาตรรัสเซีย 1) ไบเดนแสดงจุดยืนกลางๆ เพียงแต่เน้นว่าการรุกรานไม่ถูกต้อง 2) ไบเดนยืนยันชัดเจนว่าสหรัฐจะไม่ส่งกองกำลังเข้าไปในยูเครน แต่จะใช้มาตรการทางเศรษฐกิจที่ก่อให้เกิดความเสียหายทางเศรษฐกิจกับรัสเซียมากที่สุด

• วิเคราะห์คำพูดของไบเดน 1) ในวันที่สถานการณ์ระหว่างประเทศกำลังตึงเครียด ผู้นำต้องพูดด้วยความระมัดระวัง 2) นี่คือสงครามของปูติน ปูตินต้องจ่ายด้วยราคาสูง

• สรุปประเด็นเศรษฐกิจและการจัดการปัญหาภายในอื่นๆ ของสหรัฐใน State of the Union

• มองกรณีนี้อย่างไร แสดงว่าไทยกำลังเลือกข้างอย่างนั้นหรือ
• แม้ไม่มีผลบังคับใช้ทางกฎหมาย แต่เป็นการแสดงจุดยืนและเป็นเกียรติประวัติของประเทศ
• สรุปข้อมติของ UNGA เรื่องประณามรัสเซียรุกรานยูเครน

• ไม่มีใครคิดว่าปูตินจะรุกรานยูเครน

• มีทฤษฎีความสัมพันธ์ระหว่างประเทศที่ใช้คาดการณ์ว่าจะเกิดสงครามหรือไม่

• ความขัดแย้งในสังคมเป็นเรื่องปกติ แต่ความขัดแย้งจะกลายเป็นปัญหาก็ต่อเมื่อสังคมนั้นไม่มีกลไกทางสังคมหรือกฎหมายมาแก้ไขให้เกิดสันติวิธีได้

• มหาอำนาจทำผิด ไม่มีใครกล้าทำอะไร แต่พอประเทศเล็กทำผิดกลับถูกลงโทษ พาย้อนไปหาต้นตอของความหมายที่ว่า "The strong do what they can, the weak suffer what they must." โดย Thucydides (นาที 32.20)

• หลังจากบุชและกอร์บาชอฟประกาศยุติสงครามเย็น มีการให้คำมั่นต่อกันว่าจะไม่ริเริ่มทำสงครามร้อนต่อกัน ดูเหมือนชาวโลกในตอนนั้นโล่งใจว่าหลังจากนี้โลกคงเกิดสันติภาพถาวร

• แนวคิดของกอร์บาชอฟกับปูตินในฐานะผู้นำรัสเซีย

• ไล่เรียงประวัติศาสตร์ยูเครนฉบับย่อตั้งแต่แยกตัวจากสหภาพโซเวียต (นาที 43.40)

• ปูตินกับกรณียูเครน ประวัติศาสตร์ที่มีร่วมกัน สถานการณ์ปัจจุบัน ผลในอนาคต

• การต่อสู้เพื่อตัวเองของชาวยูเครน และการทำหน้าที่ในฐานะประธานาธิบดียูเครนของโวโลดีมีร์ เซเลนสกี

• ปูตินกำลังทำให้รัสเซียเสียหาย

• หลายฝ่ายมองว่าเหตุการณ์นี้เป็นฝันร้ายของโลกศตวรรษที่ 21
1) ประเทศตะวันตกไม่สามารถทำอะไร
2) มหาอำนาจจีนก็ไม่ได้แสดงท่าทีอะไรชัดเจน ยิ่งถ้ารัสเซียทำสำเร็จ ระเบียบโลกที่โลกตะวันตกวางไว้หลังสงครามโลกครั้งที่สองอาจจะเปลี่ยนไป?
3) ยิ่งยืดเยื้อ คนรัสเซียยิ่งได้รับกระทบมโหฬาร น่าสนใจว่าแรงกดดันและเสถียรภาพภายในของรัสเซียจะเป็นอย่างไร

• นี่เป็นช่วงเวลาทดสอบทฤษฎีสันติภาพจากการเป็นประชาธิปไตย (Democratic peace) หมายถึง ประเทศประชาธิปไตยด้วยกันจะไม่ทำสงครามระหว่างกัน ทฤษฎีนี้เป็นเรื่องบังเอิญหรือพิสูจน์ได้จริง

รายการรัฐศาสตร์สู่สังคม
ศาตราจารย์กิตติคุณ ดร.ไชยวัฒน์ ค้ำชู และ ผศ.ดร.ปราณี ทิพย์รัตน์ ภาควิชาความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ คณะรัฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย