[1] ข้อสังเกตบางประการของการทูตควีนเอลิซาเบธที่ 2 (นาที 3.15)

[2] เมื่อระเบียบโลกกำลังถูกท้าทาย มองผ่านเลนส์ที่ประชุมสุดยอด SCO (นาที 23)
_________

• เรื่องเล่าจากความประทับใจเมื่อครั้งควีนเอลิซาเบธที่ 2 เสด็จเยือนจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย พ.ศ. 2515

• ทำไมเวลากษัตริย์หรือผู้นำต่างประเทศมาเยือนประเทศไทย ต้องแวะมาจุฬาฯ

• วาทศิลป์และไหวพริบอันยอดเยี่ยมของควีนเอลิซาเบธทำให้คู่สนทนาไม่รู้สึกขัดเขิน

• ควีนเอลิซาเบธที่ 2 เปรียบเสมือนตัวแทนการทูตของสหราชอาณาจักร

• เหตุผลสำคัญที่ทำให้ควีนเอลิซาเบธที่ 2 ครองใจคนอังกฤษและทั่วโลกมาอย่างยาวนาน นั่นคือ การวางตัวเป็นกลางทางการเมือง แต่ไม่ใช่ว่าท่านไม่มีความคิดเห็นทางการเมือง

• SCO หรือ Shanghai Cooperation Organisation มีประเทศสมาชิกที่สำคัญคือ จีน อินเดีย รัสเซีย และประเทศส่วนใหญ่จากเอเชียกลาง ขณะนี้เวทีนี้ถูกมองว่ากำลังกลายพันธุ์เพื่อแข่งขันกับระเบียบโลกของสหรัฐอเมริกา

• ประเด็นที่น่าสนใจเรื่องหนึ่งจากการประชุมเมื่อวันที่ 15-16 กันยายน 2022 คือ เราจะไม่แทรกแซงกิจการภายในของกันและกัน และการเคารพอธิปไตยของรัฐ

• ประเด็นสำคัญที่สี จิ้นผิง ผู้นำจีนพูดคือ ระเบียบโลกที่เป็นอยู่ต้องเปลี่ยนแปลง ไม่ควรมีใครได้หมดหรือเสียหมด SCO จะเป็นทางเลือกใหม่ขององค์การระหว่างประเทศที่ไม่ได้มีตะวันตกเป็นศูนย์กลาง

• ประเด็นสำคัญที่ปูติน ผู้นำรัสเซียพูดคือ เรายืนหยัดร่วมกันที่จะก่อตั้งระเบียบโลกที่มีหลายขั้ว ซึ่งตั้งอยู่บนพื้นฐานของกฎหมายระหว่างประเทศ โดยมีสหประชาติมีบทบาทหลัก และไม่ให้ประเทศใดเอากฎมาบังคับใช้แต่ฝ่ายเดียว

• ประเทศในเอเชียกลางก็มีนโยบายต่างประเทศที่ไม่ต้องการอิงกับประเทศมหาอำนาจใด

• โมดี นายกรัฐมนตรีอินเดีย พูดกับปูติน ผู้นำรัสเซียว่า โลกปัจจุบันมีวิกฤตที่ท้าทายมากกว่าสงคราม ไม่ว่าจะเป็นอาหาร พลังงาน เป็นโอกาสที่เราควรร่วมมือสร้างสันติภาพมากกว่าสงคราม

• วิเคราะห์ความเป็นไปได้ของระเบียบโลกใหม่จากประเทศฝ่ายตรงข้ามตะวันตก ในความเป็นจริงเป็นไปได้แค่ไหน เป็นทางเลือกได้ใหม่ได้ไหม แข็งแกร่งพอที่จะท้าทายระเบียบโลกเดิมของสหรัฐได้ไหม (นาที 41.15)

• การจัดระเบียบโลกในยุคปัจจุบันดูเหมือนจะกลับไปเหมือนยุคก่อนสงครามเย็นที่ใช้เส้นแบ่งทางภูมิรัฐศาสตร์และครอบครองทรัพยากร ขณะที่โลกในวันนี้เผชิญวิกฤตการณ์มากมาย ต้องการความร่วมมือกันของประเทศมหาอำนาจ แต่มหาอำนาจกลับมุ่งแข่งขันกันเพื่อจัดระเบียบโลกกันใหม่ เพื่อผลประโยชน์ของตัวเอง เมื่อเป็นเช่นนี้ความร่วมมือใดๆ ย่อมไม่เกิด (นาที 47.50)

รายการรัฐศาสตร์สู่สังคม
ศาตราจารย์กิตติคุณ ดร.ไชยวัฒน์ ค้ำชู และ ผศ.ดร.ปราณี ทิพย์รัตน์ ภาควิชาความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ คณะรัฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย