นักการเมืองทุกยุคทุกสมัย ไม่ว่ามาจากประเทศประชาธิปไตยหรือกึ่งประชาธิปไตย ล้วนเหมือนกันตรงที่ต้องการเอาชนะการเลือกตั้ง และทำทุกวิถีทางเพื่อให้ได้เปรียบคู่แข่ง รัฐศาสตร์สู่สังคมจะพาไปฟังตัวอย่างคดีที่สืบเนื่องมาจากการเลือกตั้งสหรัฐปี 1980 และ 2016

1. มีข้อมูลใหม่ว่าในการเลือกตั้งปี 1980 มีความพยายามจากทีมหาเสียงของพรรครีพับลิกันที่ต้องการชะลอการปล่อยตัวประกันในอิหร่าน เรื่องนี้อาจมีส่วนทำให้ผู้สมัครจากพรรครีพับลิกันได้รับชัยชนะถล่มทลาย

2. อดีตประธานาธิบดีทรัมป์ถูกตั้งข้อหาว่าช่วงก่อนการเลือกตั้ง 2016 มีการจ่ายเงินเพื่อปิดปากดาราหนังโป๊ เรื่องนี้อาจเป็นครั้งแรกในประวัติศาสตร์สหรัฐที่อดีตประธานาธิบดีถูกดำเนินคดีอาญา

อดีตประธานาธิบดีทรัมป์ถูกตั้งข้อหาว่ามีการจ่ายเงินเพื่อปิดปากดาราหนังโป๊แลกกับการไม่เปิดเผยข้อมูล

• ต้นตอของเรื่องคือ ก่อนการลงคะแนนเสียงเลือกตั้งปี 2016 (ในที่สุดทรัมป์เป็นฝ่ายชนะ) ดาราหนังโป๊ชื่อ Stormy Daniels ออกมาเปิดเผยว่าทรัมป์มีความสัมพันธ์กับเธอ ทรัมป์จึงสั่งให้จ่ายเงินเพื่อปิดปาก ตามปกติการจ่ายเงินไม่ใช่เรื่องผิดกฎหมาย แต่ประเด็นคือเงินก้อนนั้นยังคลุมเครือ ซึ่งอาจเข้าข่ายผิดกฎหมายเลือกตั้ง เป็นได้ตั้งแต่เป็นเงินบริจาคทางการเมือง การปลอมแปลงบัญชี เงินฉ้อโกงทางธุรกิจ

• ประเด็นของคดีนี้คือ 1) เป็นคดีที่มาจากการเลือกตั้ง แม้มีคนบอกว่าคดีอาจจะอ่อนเพราะเป็นเรื่องส่วนตัว แต่ก็โยงกับการเมืองและเกี่ยวข้องกับผลการเลือกตั้ง 2) ทำไมถึงเลือกคดีนี้ของทรัมป์ก่อน ทั้งที่มีคดีที่หนักกว่านี้ เช่น เหตุการณ์จลาจล 6 มกราคม 2021, ทรัมป์แทรกแซงการเลือกตั้งที่รัฐจอร์เจีย, เอกสารลับมาร์อาลาโก

• ประเด็นที่เกิดจากความผิดของทรัมป์ 1) ละเมิดกฎการใช้เงินระหว่างหาเสียงเลือกตั้ง ประเด็นนี้ยังมีข้อถกเถียงเรื่องการบังคับใช้กฎหมายของรัฐบาลกลางกับมลรัฐ 2) เรื่องนี้เป็นการกลั่นแกล้งทางการเมืองหรือไม่ เพราะคนที่เป็นอัยการสั่งฟ้องมาจากพรรคฝ่ายตรงข้าม (เดโมแครต) และทรัมป์ก็เตรียมลงสมัครแข่งขันเลือกตั้งประธานาธิบดี 2024

• อัยการที่สั่งฟ้องทรัมป์ การดำเนินคดี และปฏิกิริยาของทรัมป์ที่ต้องการปลุกปั่นเรื่องนี้ให้เป็นประเด็นทางการเมือง

• คดีนี้น่าสนใจเพราะมีผลกระทบทางการเมืองสหรัฐและโลกด้วย คำถามคือแต่คดีนี้ไม่ใช่คดีใหญ่ อีกสามคดีที่ใหญ่กว่าของทรัมป์จะเป็นอย่างไร

วิกฤตจับตัวประกันในอิหร่าน หรือ Iran Hostage Crisis 1979 เรื่องนี้เป็นแผลในใจและในนโยบายต่างประเทศของอดีตประธานาธิบดีจิมมี คาร์เตอร์

• สรุปเหตุการณ์จับตัวประกัน 1979 คนอิหร่านหัวรุนแรงยึดสถานทูตสหรัฐในอิหร่าน จับตัวประกัน 52 คน เป็นเวลา 444 วัน การปล่อยตัวประกันเกิดขึ้นในวันที่ 21 มกราคม 1981 ซึ่งเป็นวันที่เรแกนสาบานตนเข้ารับตำแหน่งประธานาธิบดีสหรัฐ เรื่องนี้เหมือนเป็นการตบหน้าจิมมี คาร์เตอร์ ซึ่งพยายามเจรจาอยู่สองปี รวมถึงช่วยเหลือตัวประกันออกมา

• มีนาคม 2021 Ben Barnes ออกมาเปิดเผยว่า ข้อสงสัยในครั้งนั้นที่ว่าพรรครีพับลิกันมีส่วนที่ยื้อไม่ให้อิหร่านปล่อยตัวประกันก่อนการเลือกตั้งสหรัฐ 1980 เป็นเรื่องจริง เพราะเขาก็อยู่ในเหตุการณ์นั้นด้วย

• ไล่เรียงเหตุการณ์ตั้งแต่การเปลี่ยนแปลงการเมืองภายในของอิหร่าน นำมาสู่เหตุการณ์จับตัวประกันสถานทูตสหรัฐในอิหร่าน โยงมาสู่การเลือกตั้งสหรัฐ 1980 (ต้องการทำให้ดูเหมือนว่าคาร์เตอร์ล้มเหลวในการดำเนินนโยบายต่างประเทศ) และการปล่อยตัวประกันในวันสาบานตนเข้ารับตำแหน่งประธานาธิบดีสหรัฐของเรแกน (ความบังเอิญนี้นำไปสู่การสอบสวนว่ามีการเจรจาลับระหว่างทีมหาเสียงของเรแกนกับรัฐบาลใหม่ของอิหร่าน)

• การเปิดเผยข้อมูลของ Ben Barnes เรื่องการเจรจาลับระหว่างทีมหาเสียงของเรแกนกับรัฐบาลของอิหร่านที่ให้ชะลอการปล่อยตัวประกันโดยแลกกับข้อเสนอที่ดีกว่าคาร์เตอร์

• คำให้การจากพยานปากสำคัญที่รู้เห็นเรื่องการเจรจาลับ
Abolhassan Bani Sadr อดีตประธานาธิบดีอิหร่าน
Yitzhak Zamir อดีตนายกรัฐมนตรีอิสราเอล
Yasser Arafat อดีตผู้นำปาเลสไตน์
Alexandre de Marenches อดีตหัวหน้าข่าวกรองทางทหารของฝรั่งเศส

• สำหรับการเลือกตั้งสหรัฐ การเมืองภายในกับการเมืองต่างประเทศเชื่อมโยงกัน

• ถ้ามีการปล่อยตัวประกันก่อนเลือกตั้ง คาร์เตอร์จะชนะการเลือกตั้งจริงหรือ ย้อนดูผลงานอันเป็นที่ประจักษ์ของอดีตประธานาธิบดีจิมมี คาร์เตอร์

• การควบคุมอาวุธปืนในสหรัฐ ความพยายามที่ทำไมไม่ไปถึงไหน

รายการรัฐศาสตร์สู่สังคม วันเสาร์ 11.00 น. Chula Radio Plus
ศาตราจารย์กิตติคุณ ดร.ไชยวัฒน์ ค้ำชู และ ผศ.ดร.ปราณี ทิพย์รัตน์ ภาควิชาความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ คณะรัฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย