1. บทบาทของกษัตริย์ในการเมืองมาเลเซีย ตอน เพื่อนรักหักเหลี่ยมโหด
2. Super Tuesday ศึกชิงตัวแทนพรรคเดโมแครต เพื่อก้าวสู่บัลลังก์ทำเนียบขาว 20200 [นาที 29.10]
บทบาทของกษัตริย์ในการเมืองมาเลเซีย ตอน เพื่อนรักหักเหลี่ยมโหด | ศึกชิงตัวแทนพรรคเดโมแครต เพื่อท้าชิงบัลลังก์ทำเนียบขาว 2020
วันที่ 5 มีนาคม 2563
1. บทบาทของกษัตริย์ในการเมืองมาเลเซีย ตอน เพื่อนรักหักเหลี่ยมโหด
เกิดอะไรขึ้น
• 24 กุมภาพันธ์ 2020 ดร.มหาเธร์ โมฮัมหมัด ประกาศลาออกจากตำแหน่งนายกรัฐมนตรีมาเลเซีย
• ย้อนกลับไปในปี 2018 มหาเธร์เข้ารับตำแหน่งนายกรัฐมนตรีในฐานะหัวหน้าพรรค BERSATU ครั้งนั้นมีการจัดตั้งรัฐบาลผสมหลายพรรคการเมือง
• ตอนเข้ามา เข้าใจว่ามหาเธร์จะอยู่ในตำแหน่งไม่นาน และจะถ่ายโอนอำนาจให้อันวาร์ อิบราฮิม (เป็นการจับมือเป็นพันธมิตรกับคู่อริเก่า เดิมมหาเธร์สนับสนุนอันวาร์ให้เป็นทายาททางการเมือง แต่ตอนหลังอันวามีนโยบายที่แตกต่างจากมหาเธร์ พอขัดแย้งกัน อันวาร์ก็ถูกเล่นงานด้วยข้อกล่าวหาที่รุนแรงมาก เช่น คอร์รัปชัน เรื่องเพศ)
• ปรากฏว่า มหาธีร์ประกาศลาออกจากตำแหน่งนายกรัฐมนตรี กษัตริย์จึงให้มหาเธร์เป็นรักษาการณ์ไปก่อน แต่ไม่กี่วันต่อมา กษัตริย์กลับทรงแต่งตั้งนายกรัฐมนตรีคนใหม่ขึ้นมา นั่นคือ มูห์ยิดดิน ยัสซิน
กษัตริย์มีบทบาทในการแต่งตั้งนายกรัฐมนตรีได้อย่างนั้นหรือ
• ก่อนอื่นต้องเข้าใจระบบการเมืองปกครองของมาเลเซีย ประกอบด้วย 13 มลรัฐ กับอีก 3 เขต Federal Territories (กัวลาลัมเปอร์ ปุตราจายา และบาปวน) โดยมี 9 รัฐที่มีสุลต่านเป็นประมุข ซึ่งสุลต่านทั้ง 9 จะผลัดกันเลือกตั้งขึ้นมาเป็นประมุขของประเทศ
• กษัตริย์เป็นคนแต่งตั้งนายกรัฐมนตรี ดูจากผลเลือกตั้งที่บอกว่าพรรคใดได้เสียงข้างมาก หัวหน้าพรรคนั้นจะได้เป็นนายกรัฐมนตรี (ต่างจากประเทศไทยที่กษัตริย์จะทรงแต่งตั้งหลังจากสภาลงมติแล้วว่าใครคือนายกรัฐมนตรี)
• กษัตริย์องค์ปัจจุบันของมาเลเซียคือ อับดุลเลาะห์ ชาห์
เพื่อนรักหักเหลี่ยมโหด
• พรรค UMNO เป็นแกนนำในการจัดตั้งรัฐบาลมาตลอด 60 ปี ตั้งแต่มาเลเซียได้รับเอกราช
• การเลือกตั้งปี 2018 (หลังจากที่มหาเธร์ออกมาจัดตั้งพรรคการเมืองใหม่ชื่อ BERSATU) มหาเธร์จับมือเป็นพันธมิตรกับอันวาร์ อิบราฮิม (คู่อริเก่า) และพรรคอื่นๆ จนเกิดเป็นพันธมิตร 4 พรรค เรียกว่า PH (Pakatan Harapan) หรือพันธมิตรแห่งความหวัง เป็นครั้งแรกที่พรรค UMNO ไม่ได้ครองเสียงข้างมากในสภา
• หลังจากมหาเธร์ประกาศลาออกจากนายกรัฐมนตรี เขาออกมายอมรับในภายหลังว่าเป็นการตัดสินใจที่ผิดพลาด (นัยหนึ่งอาจจะคำนวณพลาด) ตอนแรกเพียงต้องการสกัดอันวาร์ไม่ให้เป็นนายกรัฐมนตรี
• ตอนนี้เองที่พรรคพันธมิตรเริ่มมีความขัดแย้งกัน มีการล็อบบี้กันของพรรคการเมือง
• ระหว่างนี้เช่นกันที่กษัตริย์ต้องทำหน้าที่ว่าจะแต่งตั้งใครเป็นนายกรัฐมนตรีเพื่อบริหารประเทศต่อ จึงหยั่งเสียงจาก สส. 222 คน เพื่อประเมินว่าเสียงข้างมากสนับสนุนสนับสนุนใคร ผลปรากฏว่าเป็น มูห์ยิดดิน ยัสซิน (Muhyiddin Yassin)
• ระหว่างนั้น สส. บางส่วนยังไม่ละความพยายามให้มหาเธร์กลับมา แต่มหาเธร์บอกว่าสายไปเสียแล้ว เพราะสมาชิกพรรค BERSATU บางส่วนตีจากและไปซบพรรค UMNO มิหนำซ้ำ กษัตริย์ก็ตัดสินใจแต่งตั้งยัสซินเป็นนายกรัฐมนตรีไปแล้ว
• มหาเธร์น้ำตาไหล รู้ว่าไม่สามารถกลับมาเป็นนายกรัฐมนตรีได้อีก เพราะถูกทรยศ และคนทรยศคือคนภายในพรรคและเป็นนายกรัฐมนตรีคนปัจจุบัน
• แต่ก็ยังไม่รู้แน่ ใครกันแน่ที่มีเสียงข้างมากในสภา แม้มหาเธร์บอกว่าเขาต่างหากที่มีเสียงข้างมาก แต่ก็นั่นแหละ เอาแน่นอนกับผู้สนับสนุนไม่ได้ แม้กระทั่งยัสซิน (ที่กษัตริย์ทรงแต่งตั้ง) จะมีเสียงข้างมากเพียงพอที่บริหารประเทศได้อย่างมีเสถียรภาพหรือเปล่า
• หรือสุดท้ายอาจต้องยุบสภาเพื่อให้ประชาชนเลือกตั้งอีกครั้ง (?) ต้องติดตามการเมืองมาเลเซียตอนต่อไป
สิ่งที่ได้เรียนรู้จากการเมืองมาเลเซีย
1. ปัญหาภายในเรื่องเชื้อชาติไม่เคยหมด ระหว่างคนมาเลย์กับคนจีน
2. มาเลเซียเคยเป็นผู้นำอาเซียน แต่วันนี้สถานะทางเศรษฐกิจไม่ค่อยดี คงต้องถึงเวลากลับมาทบทวนดูว่า การยึดนโยบายชาตินิยมเป็นหลัก ยังสำคัญอยู่ไหม
____________________
2. Super Tuesday Super Tuesday ศึกชิงตัวแทนพรรคเดโมแครต เพื่อท้าชิงบัลลังก์ทำเนียบขาว 2020 [นาที 29.10]
• ทำไมสมาชิกกระแสหลักของพรรคเดโมแครตไม่สนับสนุนเบอร์นี แซนเดอร์ส ให้เป็นตัวแทนพรรค
• ทำไมประธานาธิบดีทรัมป์เชียร์เบอร์นี แซนเดอร์ส มากกว่าโจ ไบเดน
• ประธานาธิบดีทรัมป์กับตัวแทนพรรคเดโมแครต ใครมีโอกาสมากกว่าในศึกชิงบัลลังก์ทำเนียบขาว
Super Tuesday
• วันเลือกตั้งขั้นต้นที่มีจำนวนมลรัฐจัดพร้อมกันมากที่สุดในวันเดียว มีความสำคัญคือ เป็นการเฟ้นหาตัวแทนพรรค (ชิงตำแหน่งประธานาธิบดีในเดือนพฤศจิกายน) หากตัวแทนคนไหนได้คะแนนโหวตมากก็ย่อมมีโอกาสได้จำนวน Delegates มาก
• Delegates จาก 14 รัฐในวันนี้ คิดเป็น 34% ของจำนวน Delegates ทั้งหมด
• จับตาที่พรรคเดโมแครต ใครจะได้เป็นตัวแทนพรรคเพื่อเข้าชิงตำแหน่งประธานาธิบดีสหรัฐ 2020 (สู้กับประธานาธิบดีทรัมป์จากพรรครีพับลิกัน) ขณะนี้คือ โจ ไบเดน และ เบอร์นี แซนเดอร์ส (ต้องได้ 1,991 Delegates)
• Pete Buttigieg (หนึ่งในผู้สมัครตัวแทนพรรคเดโมแครตและมีนโยบายสายกลาง) ประกาศถอนตัว หลังจากเห็นว่าไม่ได้คะแนนเสียงมากนัก เขาขอให้ผู้สนับสนุนเขายืนหยัดและมีส่วนร่วมเพื่อสหรัฐ ต่อมาได้ประกาศสนับสนุนโจ ไบเดน
• Pete Buttigieg บอกว่าหากเขาไม่ถอนตัว อาจทำให้พวกสายกลางเสียงแตก และไม่อยากทำตัวเป็นอุปสรรคต่อโจ ไบเดน
• เบอร์นี แซนเดอร์ส เป็นพวกหัวก้าวหน้าสุดโต่ง
ทำไมสมาชิกกระแสหลักของพรรคเดโมแครตไม่สนับสนุนเบอร์นี แซนเดอร์ส ให้เป็นตัวแทนพรรคเดโมแครต
1. ไม่แน่ใจว่าจะชนะประธานาธิบดีทรัมป์ในการเลือกตั้งได้
2. นโยบายของแซนเดอร์สยากต่อการนำไปปฏิบัติจริง
3. ในเขตเลือกตั้งที่เป็นอนุรักษ์นิยม มีโอกาสสูงมากที่จะเสียคะแนน พรรคเดโมแครตอาจสูญเสียคะแนนในสภาล่าง ซึ่งตอนนี้ครองเสียงข้างมาก และยิ่งทำให้ไม่มีโอกาสได้เสียงข้างมากในสภาสูง
ทำไมประธานาธิบดีทรัมป์เชียร์แซนเดอร์ส ให้เป็นตัวแทนพรรคเดโมแครตมากกว่าโจ ไบเดน
เพราะประธานาธิบดีทรัมป์รู้ว่าโอกาสที่จะชนะแซนเดอร์สมีมากกว่าโจ ไบเดน ยิ่งถ้าประธานาธิบดีทรัมป์รักษาฐานเสียงเดิมไว้ได้ และพรรคเดโมแครตไม่สามารถขยายฐานเสียงเดิม ประธานาธิบดีทรัมป์ชนะแน่
ต้องบอกว่าคนอเมริกันส่วนใหญ่พอใจภาพรวมเศรษฐกิจในสมัยประธานาธิบดีทรัมป์ และตั้งแต่หลังสงครามโลกที่สองเป็นต้นมา หากไม่ได้ทำอะไรเสียหายจริงๆ มีไม่กี่คนที่ได้เป็นประธานาธิบดีสมัยเดียว
_________________
รายการรัฐศาสตร์สู่สังคม
ศาสตราจารย์กิตติคุณ ดร.ไชยวัฒน์ ค้ำชู และ ผศ.ดร.ปราณี ทิพย์รัตน์ ภาควิชาความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ คณะรัฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
