เพลง Vande Mataram
เราเคยเปิดเพลง “Vande Mataram” มาก่อนหน้านี้แล้ว แต่สำหรับเวอร์ชั่นที่เปิดเมื่อสักครู่นี้ เป็นเสียงอันทรงพลังและเป็นอมตะของ ลตา มังเคศการ์ (Lata Mangeshkar) ที่ฝากไว้ในภาพยนตร์เรื่อง Anand Math ที่กำกับโดย เหมันต์ คุปตะ (Hemant Gupta) ในปี ค.ศ. 1952
ภาพยนตร์เรื่อง Anand Math สร้างจากนวนิยายชื่อเดียวกัน เขียนโดย บันกิมจันทระ จัตโตปาธยาย (Bankim Chandra Chattopadhyay) หรือนามสกุลของเขาอาจเรียกโดยย่อว่า จัตเตอร์จี (Chatterjee) เขาเป็นกวี นักประพันธ์ นักข่าว และนักเขียนบทความผู้มีชื่อเสียงในสมัยที่เรียกว่า The Bengal Renaissance นวนิยายเรื่อง “อานนทมัฐ” ซึ่งเป็นที่มาของภาพยนตร์เรื่องนี้ เขียนขึ้นในปี ค.ศ. 1882 และเพลง Vande Mataram ก็กำเนิดขึ้นจากบทกวีในนวนิยายเรื่องดังกล่าว จนกลายเป็นเพลงรักมาตุภูมิที่สำคัญที่สุดเพลงหนึ่งของอินเดีย
ครั้งก่อน เราได้เคยประชาสัมพันธ์เกี่ยวกับนิทรรศการ “150 ปี ยุวกษัตริย์พระปิยมหาราชประพาสอินเดีย” ขณะนี้กำลังเปิดให้เข้าชม ณ ชั้น 1 พิพิธภัณฑ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ตั้งอยู่ระหว่างอาคารศิลปวัฒนธรรม กับคณะศิลปกรรมศาสตร์
ต้นเหตุแห่งการดำริจะจัดนิทรรศการนี้ เป็นเพราะเราได้อ่านบทความวิจัยจาก รศ. สาวิตรี เจริญพงศ์ อดีตอาจารย์ประจำภาควิชาประวัติศาสตร์ คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เดิมทีท่านได้ให้ชื่อไว้ว่า "เสด็จอินเดีย พ.ศ. 2414 กับภาพสะท้อนประวัติศาสตร์สยามต้นรัชกาลที่ 5" เราได้ขออนุญาตจากท่านนำบทความดังกล่าวมาจัดรูปเล่มเป็นหนังสือและให้ชื่อว่า "ยุวกษัตริย์พระปิยมหาราชประพาสอินเดีย" ซึ่งกำลังอยู่ในระหว่างการจัดพิมพ์และจะมีงานเปิดตัวในไม่ช้านี้
ท่านใดที่ติดตามผลงานและกิจกรรมของศูนย์อินเดียศึกษาอยู่เสมอ คงทราบดีว่า อาจารย์สาวิตรีเป็นเจ้าของผลงานหนังสือที่ชื่อ สัมพันธ์สยามในนามภารต: บทบาทของรพินทรนาถ ฐากูร สวามีสัตยานันทปุรี และ สุภาส จันทร โบส ในสายสัมพันธ์ไทย-อินเดีย ที่ศูนย์อินเดียศึกษาจัดพิมพ์ในปี 2557 เป็นผลงานเล่มสำคัญที่ทำให้ชาวอินเดียจำนวนมากรู้สึกตื่นเต้นกับการค้นพบร่องรอยประวัติศาสตร์เกี่ยวกับการต่อสู้เคลื่อนไหวเพื่อเอกราชอินเดียในไทย หนังสือเล่มนี้ได้รับรางวัลหนังสือแนะนำประเภทสารคดี จากโครงการเซเว่นบุ๊คส์อวอร์ดด้วยในปี 2558
สัมภาษณ์ รศ. สาวิตรี เจริญพงศ์ อดีตอาจารย์ประจำภาควิชาประวัติศาสตร์ คณะอักษรศาสตร์ จุฬาฯ เกี่ยวกับงานเขียนชิ้นนี้ เช่น ที่มาของงานเขียน การเก็บข้อมูล แรงบันดาลใจ ข้อจำกัด และเรื่องอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง (นาที 9.30)
_______________
รายการปกิณกะอินเดีย
สุรัตน์ โหราชัยกุล และ ณัฐ วัชรคิรินทร์ ศูนย์อินเดียศึกษาแห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
