วันที่ 31 ธันวาคม 2565
เพลง Amar Kahani Dhan Guru Gobind Singh
เพลงนี้ไม่ใช่เพลงประกอบภาพยนตร์ แต่เป็นเพลงที่บอกเรื่องราวเกี่ยวกับคุรุโคบินด์ สิงห์ (Guru Gobind Singh) เพลงนี้ขับร้องโดยจาสปินเดอร์ นารูลา (Jaspinder Narula) ประพันธ์โดยชามเชร์ สิงห์ เชร์ (Shamsher Singh Sher) ส่วนผู้กำกับดนตรีคือ เค.เอส. นารูลา (K.S. Narula)
เรื่องมีอยู่ว่าขณะที่ผมอยู่ที่เดลี มีข่าวใหญ่ 2 หัวข้อหลัก คือ ภาวะโควิดระบาดที่จีน และการสถาปนาวันวีรพาลทิวัส (Veer Bal Diwas) หรือแปลตามศัพท์เป็นภาษาไทยง่าย ๆ ว่า "วันเด็กกล้า" โดยนายกรัฐมนตรี นายนเรนทรา โมดี (Narendra Modi) เพื่อระลึกถึงครอบครัวของคุรุโกบินด์ สิงห์ คุรุองค์ที่ 10 ของศาสนาซิกข์
คุรุ หรือครูของศาสนาซิกข์ไม่ใช่พระเจ้า คุรุของศาสนาซิกข์มีทั้งหมด 11 องค์ ได้แก่
1. คุรุนานัก เทพ จี (Guru Nanak Dev Ji) เกิดปี ค.ศ. 1469 ถึงแก่กรรมปี ค.ศ. 1539
2. คุรุอังคัท เทพ จี (Guru Angad Dev Ji) เกิดปี ค.ศ. 1504 ถึงแก่กรรมปี ค.ศ. 1552
3. คุรุอมรทาส สาหิบ (Guru Amardas Sahib) เกิดปี ค.ศ. 1479 ถึงแก่กรรม ปี ค.ศ. 1574
4. คุรุรามทาส (Guru Ram Das) เกิดปี ค.ศ. 1534 ถึงแก่กรรม ปี ค.ศ. 1581
5. คุรุอัรชัน เทพ (Guru Arjan Dev) เกิดปี ค.ศ. 1563 ถึงแก่กรรม ปี ค.ศ. 1606
6. คุรุหัรโคบินด์ สาหิบ (Guru Hargobind Sahib) เกิดปี ค.ศ. 1595 ถึงแก่กรรม ปี ค.ศ. 1644
7. คุรุหัรราย (Guru Har Rai) เกิดปี ค.ศ. 1630 ถึงแก่กรรม ปี ค.ศ. 1661
8. คุรุหัรกฤษณะ (Guru Har Krishan) เกิดปี ค.ศ. 1656 ถึงแก่กรรม ปี ค.ศ. 1664
9. คุรุเตฆ บะฮาดูร์ (Guru Tegh Bahadur) เกิดปี ค.ศ. 1621 ถึงแก่กรรม ปี ค.ศ. 1675
10. คุรุโคบินด์ สิงห์ (Guru Gobind Singh) เกิดปี ค.ศ. 1666 ถึงแก่กรรม ปี ค.ศ. 1708
11. คุรุครันถ์สาหิบ (Guru Granth Sahib) เป็นพระคัมภีร์ที่รวบรวมเพลงสวดทางศาสนา ซึ่งตกทอดมาตั้งแต่สมัยคุรุนานักเป็นต้นมา เสร็จสมบูรณ์เมื่อปี ค.ศ. 1604 ในสมัยคุรุอรชัน เทพ และได้รับอัญเชิญเป็นคุรุตั้งแต่ปี ค.ศ. 1708 เป็นต้นมา
จะสังเกตว่าศาสนาซิกข์เริ่มครั้งแรกในปี ค.ศ. 1469 ก็คือปีเกิดของท่านคุรุนานัก ซึ่งหนังสือบางเล่มก็เรียกท่านว่าชาวซิกข์คนแรก คุรุทั้งหมดไม่ใช่พระเจ้า พระเจ้าของศาสนาซิกข์มีลักษณะเป็นอรูป ที่กล่าวมาทั้งหมดซึ่งเป็นคน 10 องค์และพระคัมภีร์อีก 1 เป็นเพียงคุรุหรือครู
ส่วนท่านที่ถูกสังหารแน่ ๆ ท่านแรกคือ คุรุเตฆบะฮาดูร์ องค์ที่ 9 ท่านถูกตัดเศียรโดยคำสั่งของจักรพรรดิออรังเซบ (Aurangzeb 1618 – 1707) เพราะท่านไม่ยอมเปลี่ยนไปนับถือศาสนาอิสลาม อีกท่านที่ถูกสังหารคือ คุรุโคบินด์ สิงห์ บุตรชายของคุรุเตฆบะฮาดูร์ ถูกสังหารโดยชาวเผ่าปัชตูน (Pashtun) ตามคำสั่งของวะซีร์ ข่าน (Wazir Khan)
(อีกท่านที่อาจถูกสังหารคือ คุรุอรชันเดว องค์ที่ 5 ส่วนใหญ่เชื่อว่าถูกราชสำนักมุฆัลทรมานจนเสียชีวิตที่เมืองละฮอร์ในปี ค.ศ. 1606 ตรงกับสมัยจักรพรรดิญะฮันกีร์ แต่เรื่องการถึงแก่กรรมของท่านนั้นยังไม่เป็นที่ยุติ มีเรื่องราวหลายแบบ)
มีบันทึกกล่าวว่าชาวเผ่าปัชตูนสองคนที่ได้รับคำสั่งนั้นลอบเข้าไปแทงท่านคุรุโคบินด์ถึงในค่ายที่เมืองนันเทฑ ปัจจุบันอยู่ในมลรัฐมหาราษฏระ ท่านคุรุถูกแทงเป็นแผลฉกรรจ์ใต้หัวใจ แต่ท่านก็ต่อสู้กลับ จนฆ่ามือสังหารได้หนึ่งคน ส่วนอีกคนถูกยามฆ่าตายขณะที่หลบหนี ตัวท่านคุรุเองถึงแก่กรรมในอีกสองสามวันต่อมา
การถึงแก่กรรมของท่านคุรุโคบินด์ สิงห์ นี่ต้องถือว่าเป็นการต่อสู้ที่หาญกล้ามาก ไหนจะบิดาของท่าน มารดาของท่าน ภริยาของท่าน และบุตรชายของท่านทั้งสี่
สำคัญเพราะวันที่ 12 ธันวาคม ค.ศ. 1705 ตามปฏิทินปัจจุบันคือ วันที่ 26 ธันวาคม ปีเดียวกัน คือวันที่บุตรชายคนเล็กของท่านสองคนมีนามว่าโซราวาร์ สิงห์ (Zorawar Singh) อายุ 9 ขวบ และฟาเตห์ สิงห์ (Fateh Singh) อายุเพิ่งย่างเข้า 7 ขวบ ถูกก่ออิฐโบกปูนฝังทั้งเป็นในกำแพง ตามคำสั่งของวะซีร์ ข่าน เหตุเพราะทั้งสองไม่ยอมเปลี่ยนศาสนา ทันทีที่ข่าวถึงหูมารดาของคุรุโคบินด์ คือมาตาคุชรี (Mata Gujri) ว่าหลานทั้งสองถึงแก่กรรมอย่างน่าเศร้าสลดเช่นนั้น ท่านก็ช็อกสิ้นสติ และหมดลมหายใจในเวลาไม่นานต่อมา
ชาวซิกข์เรียกลูกชายคนสุดท้องสองคนของคุรุโคบินด์ สิงห์อย่างเคารพรักว่า “สาหิบซาดาน้อย” (Chhote Sahibzaade) ในที่นี้ขออธิบายด้วยว่า คำว่า สาหิบซาดา หรือพหูพจน์คือ สาหิบซาเด นั้นเป็นคำที่ชาวปัญจาบีใช้เคารพยกย่องบุตรชายของผู้มีเกียรติ หรืออาจจะเทียบภาษาไทยว่า "คุณชาย" ก็ได้ แต่คำนี้มักถูกใช้ในบริบทเฉพาะเจาะจงหมายถึงบุตรทั้งสี่ของคุรุโคบินด์ซิงห์
วันที่ 26 ธันวาคมที่ผ่านมา ในขณะที่ผมกำลังอยู่ที่เดลี ก็ได้ดูข่าว เห็นนายกรัฐมนตรี นายนเรนทรา โมดี เปิดงานวันวีรพาลทิวัส หรือวันเด็กกล้า ณ สนามกีฬาผู้พันธยานจันท์ (Major Dhyan Chand Stadium) ในกรุงเดลี งานนี้จัดขึ้นเพื่อระลึกถึงคุรุโคบินด์ สิงห์ ลูกชายทั้ง 4 และภริยาของท่าน
การประกาศให้วันที่ 26 ธันวาคม ตั้งแต่ปี ค.ศ. 2022 นี้เป็นวันวีรพลทิวัส เกิดขึ้นวันที่ 9 มกราคม ค.ศ. 2022 ซึ่งวันนั้นตรงกับวันประกาศปุรัพ (Prakash Purab) ของท่านคุรุบินด์ สิงห์ หรือนับเป็นวันเกิดของท่าน
นายกโมดีกล่าวในตอนหนึ่งว่า "เพื่อต่อต้านความโหดร้ายของจักรพรรดิออรังเซบ เพื่อต่อต้านแผนการของออรังเซบที่จะเปลี่ยนแปลงอินเดีย ท่านคุรุโคบินด์สิงห์ยืนหยัดประจัญหน้าดุจขุนเขา ออรังเซบกับคนของพระองค์ต้องการจะเปลี่ยนศาสนาของลูก ๆ ของคุรุโคบินด์สิงห์ด้วยการใช้ดาบบังคับขู่เข็ญ"
โมดีกล่าวด้วยว่า "ด้วยการพรรณนาแรงบันดาลใจจากเหล่าสาหิบซาเดสืบทอดกันมาหลายรุ่น ประเทศที่มีประวัติศาสตร์เช่นนี้ควรจะเต็มเปี่ยมด้วยความภาคภูมิใจ ทว่าโชคร้ายที่ในนามของประวัติศาสตร์ พวกเราได้รับการสั่งสอนเรื่องราวแต่เพียงบางเรื่องที่นำพาไปสู่ปมด้อย"
หัรจินเดอร์ สิงห์ ธามี (Harjinder Singh Dhami) แห่ง คณะกรรมาธิการศิโรมณี คุรุทวารา ประพันธัก (Shiromani Gurdwara Parbandhak Committee, SGPC) กล่าวในทำนองว่า รัฐบาลอินเดียกำลังเข้าครอบครองประวัติศาสตร์ซิกข์ และดังนั้นจึงบิดเบือนประวัติศาสตร์ซิกข์
อกาลตัคต์ (Akal Takht) ซึ่งเป็นองค์กรสูงสุดของชาวซิกข์ มีที่ทำการอยู่ในบริเวณกลุ่มอาคารหัรมณเฑียรสาหิบ ก็ต่อต้านการริเริ่มของรัฐบาล และออกมติมาในช่วงต้นปีนี้ เพื่อร้องขอให้วันดังกล่าวได้รับการเฉลิมฉลองในนาม สาหิบซาเดชะฮาดัตทิวัส ("Sahibzade Shahadat Diwas") หรือวันที่ระลึกการสละชีพเพื่อศาสนาของเหล่าสาหิบซาเด มิใช่ "วีรพาลทิวัส"
[ขยายความเพิ่มเติมคือ]
ทั้ง 2 กลุ่มมองคล้ายกันในทำนองที่ว่า การใช้คำว่า “วีรพาลทิวัส” ก็จะสื่อความหมายประมาณว่า บุตรทั้ง 4 คนของคุรุโควินด์ สิงห์ นั้นเทียบเท่ากับวีรบุรุษคนอื่น ๆ คือเป็นเหมือนเด็กกล้าหาญทั่ว ๆ ไป ทั้ง ๆ ที่บรรดาสาหิบซาเดของซิกข์นั้นมีสถานภาพ "บาบา" (Baba)
หนังสือพิมพ์บางฉบับก็ให้ความเห็นว่า การประกาศวัน “วีรพาลทิวัส” เป็นไปเพื่อผลประโยชน์ทางการเมือง คือรัฐบาลโมดี ซึ่งมีพรรคชาตินิยมฮินดูภารตียชนตาครองเสียงข้างมากนั้น ประสงค์ควบกิจการทางศาสนาไว้เพื่อประโยชน์ทางการเมือง
________________
รายการปกิณกะอินเดีย
สุรัตน์ โหราชัยกุล และ ณัฐ วัชรคิรินทร์ ศูนย์อินเดียศึกษาแห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย