เพลง Humein tumse pyar kitna
เป็นเพลงที่ขับร้องโดยวง Acoustika Music

ก่อนอื่นเราอาจจะต้องมาดูตัวเลขกันก่อน ตัวเลขนี้มาจาก “Jewelry demand and trade: India gold market series – Report” ซึ่งคือข้อมูลในปี ค.ศ. 2021 ข้อมูลนี้มาจากความต้องการทองคำในแต่ละประเทศ ซึ่งจีนยังครองอันดับที่ 1 ตามด้วยอินเดีย ตะวันออกกลาง สหรัฐอเมริกา เอเชียตะวันออกอื่นๆ และยุโรป

สังเกตได้ว่า อันดับที่ 1 กับ 2 ซึ่งคือจีนกับอินเดียนั้นมีความต้องการค่อนข้างสูง ทิ้งอันดับที่ 3 ห่างไปเลยก็ว่าได้ เนื่องจากรายการของเราเป็นรายการที่เกี่ยวกับอินเดีย เลยไม่ขอพูดถึงจีน ทว่าหากมีการเปรียบเทียบกันบ้างก็ดีนะ

สำหรับชาวอินเดียแล้ว ทองคำอาจจะเป็นทุกสิ่งทุกอย่างเลยก็ว่าได้ คือเป็นทางออกแบบครบวงจรสำหรับทั้งการลงทุนและการออม เป็นเครื่องป้องกันความเสี่ยงจากภาวะเงินเฟ้อ เป็นทรัพย์สินที่มีค่าในช่วงที่เงินสดขาดแคลน และเป็นสัญลักษณ์ของสถานะทางสังคมเมื่อประดับในการรวมตัวของครอบครัวและกิจกรรมต่างๆ

ที่อินเดียสัดส่วนใหญ่ของทองคำทั้งหมดที่เก็บไว้ในครัวเรือนเป็นกรรมสิทธิ์ของผู้หญิง การปฏิบัตินี้ส่วนใหญ่เกิดขึ้นจากการโอนความมั่งคั่งรุ่นต่อรุ่นให้แก่ผู้หญิงในระหว่างงานแต่งงานของเธอ ซึ่งทองคำกลายเป็นทรัพย์สินของเธอแต่เพียงผู้เดียวและในแง่สำคัญกล่าวได้เลยว่า ทองคำมีหน้าที่ในการสร้างหลังประกันหรือความมั่นคงทางการเงินสำหรับผู้หญิง

ต้องทำอย่างระมัดระวัง คือมันมีปัจจัยต่างๆ ที่มีปฏิกิริยาอย่างซับซ้อนในระดับหนึ่ง ผู้หญิงในอินเดียมีบทบาทสำคัญไม่น้อย แม้เธออาจจะไม่ใช่ผู้ออกไปหาเงินเข้าบ้าน แต่ผู้หญิงหลายคนถือว่ามีอำนาจมาก ผู้หญิงจำนวนไม่น้อยเป็นผู้กำหนดด้วยว่าการดำรงไว้หรือการอนุรักษ์ไว้ซึ่งวัฒนธรรมควรเป็นไปอย่างไร จะไปมองว่าผู้หญิงถูกกดขี่โดยชาย แล้วนำไปใช้อธิบายทั้งประเทศ ก็ทำได้นะ ถ้าว่าการอธิบายจะไม่สมบูรณ์หรือครอบคลุม

กรณีทองคำ อยากยกตัวอย่างแบบนี้ สมมุติว่ามีพ่อแม่ลูกชายลูกสาวรวมกันทั้งหมด 4 คน แม่อาจจะเก็บทองมาระยะเวลาหนึ่งแล้ว ส่วนหนึ่งก็อาจจะมาจากแม่สามี หลายส่วนก็อาจจะเก็บออมด้วยตนเอง ครั้นเมื่อลูกทั้งสองจะแต่งงาน แม่ก็จะเป็นผู้แบ่งให้ลูกสะใภ้กับลูกสาวที่แต่งออกไป และอาจจะเก็บส่วนหนึ่งไว้เพื่อสวมใส่ ครั้นเมื่อพ่อหรือแม่จากไปจากโลกหรือก่อนจะจากไปจากโลกก็อาจจะแบ่งให้ลูกสาวหรือลูกสาวของลูกสาว และบางส่วนก็จะแบ่งให้ลูกสะใภ้หรือหลานเพิ่มเติม หากมีผู้สูงอายุเช่นคุณย่ายังมีชีวิตอยู่ ก็อาจจะปรึกษาก่อนจะแบ่งปันกัน

ตรงนี้ผมอยากชี้ให้เห็นด้วยว่า แม้แต่ในกรณีที่แบ่งให้ลูกสะใภ้มากกว่า ก็ไม่ได้หมายความว่า เขาลำเอียง เพราะลูกสาวของตนก็กลายเป็นลูกสะใภ้ของบ้านอื่นที่อาจจะได้ทองคำมากกว่าลูกสาวของบ้านนั้นก็ได้ ทั้งหมดนี้สำหรับผมแล้วมันคือการกระชับทั้งความสัมพันธ์และการทำให้ผู้หญิงไม่ว่าที่จะแต่งเข้ามาหรือแต่งออกไปมีความมั่นคงทางการเงินด้วย สำหรับผมการให้ของในเวลาแต่งงานซึ่งเรียกว่าสินสอดนั้น บางทีก็ต้องเข้าใจด้วยวิธีนี้ ทั้งนี้ก็ไม่ได้หมายความว่าเราทั้งสองสนับสนุนการให้สินสอดที่เลวร้ายนะ อย่างไรก็ตาม เหมือนกับทุกครั้งที่เราทั้งสองต้องเน้นเป็นพิเศษคือ ที่อธิบายมานี้ก็ใช่ว่าจะใช้ได้กับคนทุกกลุ่มชาติพันธุ์ในอินเดีย เพราะอินเดียมีความหลายหลากมาก

ตรงนี้ก็อาจช่วยอธิบายได้ด้วยว่า ทำไมในอินเดียเครื่องประดับเจ้าสาวเป็นเครื่องประดับทองประเภทที่ได้รับความนิยมมากที่สุด รองลงมาคือเครื่องประดับที่สวมใส่ในชีวิตประจำวันและเครื่องประดับแฟชั่น

ทางตอนใต้ของอินเดียนำการบริโภคเครื่องประดับทองในประเทศ คิดเป็นร้อยละ 40 ของความต้องการทั้งหมดในอินเดีย ทางใต้ครองแชมป์การซื้อทองคำมาโดยตลอดประมาณสองสามทศวรรษที่ผ่านมา ที่เป็นเช่นนี้เพราะความนิยมเครื่องประดับทองแบบเรียบง่ายมีสูงมาก ผนวกกับรายได้ต่อหัวที่สูงขึ้น และระดับความยากจนที่ลดลง

ว่าด้วยประเด็นเศรษฐกิจนี้ ทางใต้ได้รับผลประโยชน์จากการเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจของอินเดียไม่น้อยเลย เช่น มลรัฐเกรฬะ (Kerala) ได้รับประโยชน์จากทรัพยากรทางการเงินจากอ่าวเปอร์เซีย ซึ่งส่งผลให้มีรายได้สูงขึ้น คือชาวเกรฬะไปทำงานที่ตะวันออกกลางกันมาก คือนำเงินกลับบ้าน ในขณะที่มลรัฐทมิฬนาฑู (Tamil Nadu) ก็ทราบกันดีว่ามีเศรษฐกิจที่คึกคักไม่น้อย เป็นที่รู้จักในฐานะศูนย์กลางด้านไอทีและการผลิตของอินเดียด้วย

อินเดียตะวันตกมีส่วนแบ่งตลาดเครื่องประดับทองประมาณร้อยละ 25 ส่วนอินเดียทางตอนเหนือมีส่วนแบ่งตลาดประมาณร้อยละ 20

แต่ละแห่งก็ใช่ว่าจะชอบทองคำเหมือนกัน เช่น ตลาดทางตอนเหนือและตะวันตกมีความหลากหลาย นิยม ทองคำ 23, 22, 18 และ 14 กะรัต แต่ทางอินเดียตอนใต้ชอบทองคำ 22 กะรัต

การสำรวจครัวเรือนของสำนักหนึ่งพบว่าในปี ค.ศ. 2020 ความต้องการทองคำประมาณร้อยละ 49 ในอินเดียมาจากผู้บริโภคโดยมีรายได้ต่อปีตั้งแต่ 200,000 แสนรูปีถึง 1,000,000 รูปีต่อปี ประมาณร้อยละ 24 มาจากผู้บริโภครายได้ต่ำกว่า 200,000 บาทต่อปี

ชาติพันธุ์บางกลุ่มไม่นิยมทำกำไลข้อเท้าเด็กเล็กโดยทองคำ กล่าวได้ด้วยว่า งานแต่งงาน เทศกาลทางศาสนา และเกษตรกรรมเป็นตัวขับเคลื่อนความต้องการทองคำ การซื้อทองคำถือเป็นมงคลอย่างยิ่งในช่วงเทศกาล เช่น เทศกาลดิวาลี

ในขณะที่การขยายตัวของเมืองกำลังเพิ่มขึ้นในหลายส่วนของอินเดีย แต่ประชากรร้อยละ 65 ยังคงอาศัยอยู่ในพื้นที่ชนบท ทำให้การเกษตรเป็นปัจจัยสำคัญในการขับเคลื่อนความต้องการทองคำ

ในชุมชนชนบทความต้องการทองคำมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นหลังฤดูเก็บเกี่ยว ซึ่งเกิดขึ้นตั้งแต่เดือนกันยายนถึงพฤศจิกายนสำหรับพืชผลมรสุม ช่วงนี้คิดเป็นประมาณร้อยละ 70 ของผลผลิตทางการเกษตรของอินเดีย

คนก็มักจะสวมใส่ให้เห็น ในขณะเดียวกันก็คงคาดหวังให้คนชื่นชมด้วย ผู้ชายอาจแสดงความมั่งคั่งผ่านรถยนต์และบ้านที่หรูหรา แต่ผู้หญิงมักแสดงสถานะของตนผ่านบ้านและเครื่องประดับที่คัดสรรมาอย่างดีซึ่งสวมใส่ในวาระต่างๆ ทว่าการเน้นไปที่ทองคำก็มีข้อเสียอยู่เช่นกัน ผู้หญิงที่ตั้งใจเลือกที่จะไม่สวมทองก็มีโอกาสถูกเยาะเย้ยในงานแต่งงาน

คนรุ่นใหม่มีความชื่นชอบในการซื้อเครื่องประดับทองที่แตกต่างจากคนรุ่นก่อน แทนที่จะแค่ประดับประดาตัวเอง พวกเขามองหาคอลเลกชั่นเครื่องประดับที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัวที่คนอื่นไม่ค่อยซื้อกัน การเปลี่ยนแปลงความชอบนี้ทำให้ผู้ซื้อต้องศึกษาข้อมูลเพิ่มเติมและสอบถามข้อมูลก่อนตัดสินใจซื้อ คนรุ่นปัจจุบันยังชอบเครื่องประดับน้ำหนักเบาสำหรับใช้ในชีวิตประจำวันและมีดีไซน์ทันสมัยที่เข้ากับเสื้อผ้าสไตล์ตะวันตกและสไตล์อินเดีย

เนื่องจากเครื่องประดับที่มีน้ำหนักมากมักจะจับคู่กับส่าหรี ซึ่งปัจจุบันสงวนไว้สำหรับโอกาสพิเศษ จึงมีความต้องการเครื่องประดับที่มีน้ำหนักเบาซึ่งเหมาะสำหรับการสวมใส่ในชีวิตประจำวันเพิ่มมากขึ้น เป็นผลให้ผู้ผลิตมุ่งเน้นไปที่การสร้างการออกแบบที่มีน้ำหนักเบามากขึ้น

แต่ก็ใช่ว่าคนอายุน้อยทุกคนจะเห็นว่าเครื่องประดับทองเป็นการลงทุนหรือเครื่องประดับที่น่าสนใจ ความนิยมของทองคำลดลงในกลุ่มคนรุ่นใหม่อย่างแน่นอน

ผู้หญิงที่ไม่ชอบเครื่องประดับทองมีความคิดเห็นเกี่ยวกับทางเลือกอื่นในการลงทุนเงินของตนแทนที่จะซื้อทองคำ พวกเขาชอบลงทุนในการท่องเที่ยว ประสบการณ์ และการช้อปปิ้งเครื่องแต่งกายและผลิตภัณฑ์เสริมความงาม

ประเทศไทยเราจะคิดกับเรื่องนี้อย่างไรต่อ
.
รายการปกิณกะอินเดีย วันเสาร์ 10.30 น. Chula Radio Plus
ผศ.สุรัตน์ โหราชัยกุล ภาควิชาความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ คณะรัฐศาสตร์ และ ศูนย์อินเดียศึกษา สถาบันเอเชียศึกษา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และ ณัฐ วัชรคิรินทร์ นักวิชาการอิสระ